THÔNG BÁO PHÁT HÀNH BỘ TEM "CHIM BÓI CÁ" 14/11/2020

Bói cá là một nhóm các loài chim có kích thước nhỏ và màu sắc rực rỡ thuộc Bộ Sả, gồm ba họ là Alcedinidae (Họ Bồng chanh), Halcyonidae (Họ Sả) và Cerylidae (Họ Bói cá). Chúng phân bố rộng khắp các lục địa trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Nhóm này có khoảng 90 loài chim mang đặc điểm chung như đầu to, màu sắc đa dạng, mỏ nhọn và dài, chân ngắn, lùn. Phần lớn các loài có bộ lông sáng trong môi trường nhiệt đới, và số ít được tìm thấy trong các khu rừng. Thức ăn của chúng gồm cá và các loài động vật nhỏ, chúng săn mồi chuẩn xác bằng cách lao đầu xuống mặt nước với tốc độ, thị giác nhạy bén cùng chiếc mỏ nhọn. Chim bói cá là loài làm tổ trong hốc, thường là trong lòng đất. Hiện một số loài đang có nguy cơ tuyệt chủng.

Để góp phần bảo tồn loài Chim bói cá và giới thiệu sự đa dạng sinh học ở Việt Nam, ngày 14/11/2020, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ phát hành bộ tem bưu chính “Chim bói cá”. Bộ tem do họa sỹ Nguyễn Du (Tổng công ty Bưu điện Việt Nam) thiết kế và được cung ứng trên mạng bưu chính công cộng đến ngày 30/6/2022.

Bộ tem gồm 3 mẫu (khuôn khổ 37x37mm) và 1 blốc (khuôn khổ 150x100mm) giới thiệu các loài: Bồng chanh đỏ, Bồng chanh rừng, Sả mỏ rộng và Sả đầu đen với giá mặt lần lượt là 4000đ, 4000đ, 4500đ và 15000đ.

Mẫu 3-1: Bồng chanh đỏ Ceyx erithaca (Linnaeus, 1758)

- Nơi sinh sống: Khu vực gần suối, ao nhỏ bên trong rừng lá rộng thường xanh, ghi nhận lên đến độ cao 950m.

- Phân bổ: Loài định cư, không phổ biến tại Đông Bắc, Bắc, Trung Trung Bộ và Nam Bộ.

- Mô tả: dài 12,5 đến 14 (cm); Con trưởng thành: Thân hung đỏ và vàng nhạt với phần thân và vai xanh đen, hai bên cánh sẫm màu hơn, mỏ đỏ tươi, trán và hai bên rìa tai có viền xanh nhỏ. Sinh sản từ tháng 4 đến tháng 8, thường đẻ 2 đến 7 trứng; Con non: phần dưới cơ thể nhạt hơn, thân sáng màu hơn, mỏ đỏ nhạt hơn.

 

Mẫu 3-2: Bồng chanh rừng Alcedo hercules Laubmann, 1917

- Tình trạng bảo tồn: Là loài có nguy cơ tuyệt chủng.

- Nơi sinh sống: Khu vực suối lớn, sông nhỏ bên trong rừng lá thường xanh và rừng thứ sinh, phân bố từ độ cao 50m-1.250m.

- Phân bố: Là loài định cư, hiếm, không phổ biến tại Tây Bắc và Trung Bộ.

- Mô tả: dài 22 đến 23 (cm); Con đực: Gần giống với loài Bồng chanh, nhưng cơ thể lớn hơn, mỏ đen dài và nặng hơn, đỉnh đầu, mũi và cánh tối màu hơn, tai xanh đậm; Con cái: Phần mép mỏ dưới đỏ hồng nhạt. Sinh sản từ tháng 2 đến tháng 5, thường đẻ 4 đến 6 trứng.

Mẫu 3-3: Sả mỏ rộng Pelargopsis capensis (Linnaeus, 1766)

- Nơi sinh sống: Gần sông, hồ lớn bên trong hoặc gần rừng lá rộng thường xanh và rừng hỗn giao rụng lá, rừng cây gỗ nơi trống trải, thỉnh thoảng rừng ngập mặn, ghi nhận lên đến độ cao 800m.

- Phân bố: Loài định cư, không phổ biến đến tương đối phổ biến tại Trung, Nam Trung Bộ và Nam Bộ (có thể ghi nhận tại Vườn Quốc gia Cát Tiên, Khu bảo tốn thiên nhiên Vĩnh Cửu).

- Mô tả: dài 37,5 đến 41 (cm); Con đực: Kích thước cơ thể lớn với phần thân, cánh và đuôi xanh dương, mỏ to màu đỏ, đỉnh và hai bên đầu nâu xám nhạt, viền cổ và phần dưới cơ thể vàng cam nhạt; Con cái: Phần trên cơ thể nhạt hơn; Con non: Gáy, cổ, ngực và hai bên sườn điểm các sọc nâu tối. Sinh sản từ tháng 3 đến tháng 5, thường đẻ 2 đến 5 trứng.

Mẫu Blốc: Sả đầu đen Halcyon pileata (Boddaert, 1783)

- Nơi sinh sống: Các khu vực đất ngập nước trong đất liền và ven biển, rừng ngập mặn, bãi biển, vườn trồng, ghi nhận lên đến độ cao 1.550m (chủ yếu ghi nhận tại vùng đất thấp).

- Phân bố: Là loài di cư trú đông, tương đối phổ biến trong cả nước.

- Mô tả: dài 29 đến 31,5 (cm); Con trưởng thành: Mỏ to, đỏ tươi, đỉnh và hai bên đầu đen, gáy, cổ họng, ngực và phần bụng trên trắng, bụng dưới và dưới đuôi hung nhạt, từ lưng đến đuôi và một phần cánh xanh đậm, phần cánh ngoài đen; Con non: Phần xanh đậm phía trên lưng nhạt hơn, có một chấm hung vàng nhỏ gần mũi, mỏ nâu vàng.

 

Trước đó, Bưu điện Việt Nam đã phát hành bộ tem mã số 727 “Chim bói cá” vào ngày 11/3/1996 gồm 05 mẫu giới thiệu các loài bói cá: Sả đầu nâu, Bói cá lớn, Bồng chanh, Sả hung, Bói cá nhỏ.