Ngày 6/11/1979, công trình Nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình trên sông Đà được khởi công xây dựng: Đây là một công trình do Liên Xô giúp Việt Nam xây dựng trong những ngày đầu đất nước ta hòa bình thống nhất sau 30 năm bị chiến tranh tàn phá. Khi đi vào vận hành từ ngày 4/4/1994, với sản lượng hàng năm là 8.160 GWh, thì đây là một nhà máy thuỷ điện lớn nhất Việt Nam và thuộc loại bậc nhất Đông nam Á thời bấy giờ. Ngôi vị này chỉ thay đổi khi đập thủy điện Sơn La được xây dựng vào năm 2010 .

Để xây dựng công trình người ta đã di dời, tái định cư 11.141 hộ gia đình với 89.720 nhân khẩu để nhấn chìm 13.000ha đất đai dưới lòng hồ. Trong 15 năm xây dựng (1979–1994) đã có tới 168 người vĩnh viễn nằm lại nơi đây, trong đó có 11 công dân Liên Xô.

Có vị thế lịch sử đặc biệt như vậy, công trình thủy điện Hòa Bình có mặt trên tem Việt Nam ngay từ những ngày còn chưa hoàn thành. Trong bộ tem 4 mẫu “Những công trình hợp tác kinh tế-kỹ thuật Việt-Xô” MS 429 phát hành 1983, người ta đã thấy có 2 mẫu tem thay mầu đổi giá mang tên “Công trình thủy điện Hòa Bình”: mẫu 4đ và 20đ. Và mẫu tem “Công trình thủy điện Hòa Bình (Hòa Bình)” 3.000đ trong bộ tem “Nhà máy thủy điện” MS 551 phát hành 1988.

 

14/11/1889 là ngày sinh của Jawaharlal Nehru (Gia-oa-hác-len Nê-ru): Ông là chính khách Ấn Độ, một gương mặt đáng tự hào trong công cuộc đấu tranh giành độc lập cho Ấn Độ. Ông sinh tại Allahabad và mất tại New Delhi (ngày 27/5/1964). Ông trở thành Thủ tướng đầu tiên của Ấn Độ độc lập từ ngày 15/8/1947 tới khi qua đời. Ông được coi là đã thành công trong tổ chức thông qua Hiến pháp, tạo được cải cách sâu rộng về công, nông nghiệp và xã hội. Nehru đã lãnh đạo Ấn Độ vượt qua bao khó khăn do tình trạng đất nước bị chia cắt và kinh tế lạc hậu. Về đối ngoại ông thi hành chính sách trung lập tích cực và trở thành một nhân vật có uy tín, có nhiều đóng góp trong phong trào đoàn kết nhân dân các nước Á – Phi - Mỹ La tinh và phong trào không liên kết. Nehru còn là người có nhiều đóng góp vào sự nghiệp hoà bình thế giới. Ông là một trong những người đề xướng 5 nguyên tắc chung sống hoà bình và sáng lập tổ chức Các nước không liên kết.

Ngoài Ấn Độ, chân dung của ông đã được in trên tem nhiều nước như Afghanistan, Ai Cập, Mông Cổ, Liên Xô, Thổ Nhĩ Kỳ, Liberia, Cuba, Lào, Bulgaria, Tiệp Khắc, Indonesia, Việt Nam… Cả các đảo quốc như Tome & Principe, St. Vincent & Grenadines… cũng đều đã phát hành tem về Nehru.

(Năm 2011, một nhà sưu tập công bố trên trang cá nhân của mình, theo thống kê của ông ta thì khi đó trên thế giới đã có tới 32 nước phát hành tem về Nerhu).

Ngày 21/11/1694 Voltaire (Von-te), tên thật là François-Marie Arouet (Phrǎng-xoa Ma-ri Aru-ê), được sinh ra tại Paris, thủ đô nước Pháp: Ông không chỉ là nhà vǎn, sử gia, nhà triết học, viện sĩ Viện Hàn lâm Pháp mà còn là nhà hoạt động xã hội, ngọn cờ đầu của phong trào Khai sáng thế kỷ XVIII, là người có ảnh hưởng đến vǎn học, triết học châu Âu và cuộc cách mạng tư sản Pháp 1789.

Ông nổi bật về sự trào phúng và sự đả kích Giáo hội Công giáo và Ki-tô giáo nói chung một cách cứng rắn. Ông công khai ủng hộ các quyền tự do dân sự, cổ xúy tự do tôn giáo, tự do ngôn luận và việc tách giáo hội ra khỏi nhà nước, mặc dầu chế độ kiểm duyệt thời đó rất hà khắc. Voltaire là cây viết phong phú, sáng tác hầu như đủ mọi thể loại văn học từ kịch, thơ, tiểu thuyết, luận văn cho tới các công trình sử học và khoa học. Ông đã viết hơn 2.000 đầu sách lớn nhỏ cùng 20.000 bức thư.

Con tem về Voltaire xuất hiện tương đối sớm là con tem trong bộ tem “Những người nổi tiếng của thế kỷ XVIII” gồm 6 mẫu do Pháp phát hành ngày 14/11/1949, gồm chân dung của Montesquieu (1689-1755), Voltaire (1694-1778), Watteau (1684-1721), Buffon (1707-1788), Dupleix (1697 -1763) và Turgo (1727 -1781). Cũng như nhiều bộ tem Pháp sau chiến tranh, bộ tem này có phụ thu “Hồng Thập Tự”. Mỗi mẫu có một giá mặt và một giá phụ thu khác nhau. Tem Montesquieu có giá mặt và giá phụ thu thấp nhất trong bộ tem là 5f và + 1f. Còn mẫu tem Turgo có giá cao nhất trong bộ: 25f và + 10f. Con tem Voltaire đứng thứ 2 trong bộ thì có giá mặt 5f và phụ thu + 2f.

 

(Nguồn: Tạp chí tem số 159)